Piękny projekt dobiega końca, mamy nadzieję na kolejną edycję

Jak powszechnie wiadomo, nasze Stowarzyszenie zajmuje się sportem i rehabilitacją osób niepełnosprawnych. Naszym „konikiem” zawsze był sport paraolimpijski (niepełnosprawność narządu ruchu i/lub wzroku), na poziomie amatorskim i wyczynowym. Poprzez szereg lat działalności, zaobserwowaliśmy wielką potrzebę poszerzania działalności – pracy na rzecz innych grup osób z niepełnosprawnościami. Często rodzice, opiekunowie i same osoby niepełnosprawne, przychodziły do nas z pytaniami o zajęcia, które poprawią ich codzienne funkcjonowanie.

Jednym z takich działań jest nasz autorski projekt pn.: „Ćwiczę, myślę, rozwijam się”, dofinansowany ze środków PFRON. Zadanie skierowane do niepełnosprawnych dzieci, młodzieży i tzw. młodych dorosłych – bez podziału na rodzaj i stopień niepełnosprawności. Stąd w naszym programie pełne spektrum niepełnosprawności wśród beneficjentów projektu. Zawsze znaliśmy się na sporcie, więc aktywność ruchowa jest jego filarem. W ciągu kilku edycji, projekt ewaluował. Obecnie zajęcia są podzielone na ruchowe i terapeutyczne/zabiegowe, grupowe i indywidualne – z zakresu szeroko pojętej rehabilitacji społecznej.

Potrzeby były tak wielkie, że postanowiliśmy dotrzeć do jak największej grupy. Mamy świadomość że beneficjentami w projekcie dofinansowanym ze środków PFRON, mogą wziąć osoby z niepełnosprawnościami, zarówno z aglomeracji miejskiej jak i z mniejszych okolicznych miasteczek czy wsi – ważne aby dana osoba mieszkała w danym województwie. To olbrzymi atut, ponieważ często zdarza się że nasze zajęcia są realizowane w miastach jak: Białystok, Kielce czy Siedlce, a beneficjenci pochodzą z niewielkich miejscowości i dojeżdżają na zajęcia. Dzieje się tak, ponieważ w ich miejscach zamieszkania praktycznie nie ma żadnych zajęć osobom niepełnosprawnym, a rehabilitacja z zasady powinna być prowadzona w sposób ciągły.

W bieżącej edycji w zajęciach cyklicznych (w ciągu 10 miesięcy), bierze udział aż 216 (!) osób z niepełnosprawnościami. Zajęcia są prowadzone w województwach: mazowieckim (Siedlce), warmińsko-mazurskim (Miłakowo i Szymanowo), świętokrzyskim (Kielce) i podlaskim (Białystok). Postawiliśmy na różnorodność, przed rozpoczęciem programu przeprowadziliśmy badania potrzeb, żeby nie było sytuacji że realizujemy zajęcia, które nie cieszą się zainteresowaniem. Przyświecały nam dwie zasady: dowolność wyboru i jak najwyższy poziom prowadzenia zajęć. Nasze zajęcia to:

• Nauka i doskonalenie pływania – ćwiczenia w wodzie (nasze największe działanie w ramach projektu). Te zajęcia poza typowo ruchowym charakterem, niosą za sobą wspaniały rodzaj rehabilitacji społecznej. Jakie to świetne uczucie usłyszeć od 12 letniej dziewczynki, że dzięki tym zajęciom, gdzie poznała rówieśników z podobnymi problemami, to teraz jest w stanie wejść do swego mieszkania na III piętro w bloku bez windy – bez żadnego większego przystanku, a wcześniej co pół piętra musiała robić odpoczynek – serce rośnie.
• Nordic walking/zajęcia na rowerach – zajęcia grupowe, wspomagające rozwój fizyczny, ale także współuczestnictwo w grupie.
• Hipoterapia – zajęcia indywidualne. Te zajęcia cieszą się wielka popularnością ze względu na możliwość obcowania ze zwierzętami – końmi. Ta metoda oprócz przywracania sprawności fizycznej, niesie za sobą terapię psychopedagogiczną.
• Metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne – zajęcia grupowe (po 2 beneficjentów w trakcie zajęć). Terapia wykorzystuje dotyk, ruch oraz wzajemne relacje fizyczne, emocjonalne i społeczne do rozszerzania świadomości samego siebie i pogłębiania kontaktu z innymi. Stosowanie tej metody rozwija u dziecka orientację w schemacie ciała w przestrzeni, pozwala nawiązać kontakt wzrokowy, emocjonalny w relacjach między innymi osobami.

• Zajęcia usprawniające kompetencje społeczne – zajęcia grupowe, w których również w jednym czasie bierze udział dwóch beneficjentów. Dzieci i młodzież uczestnicząca w zajęciach nabywają umiejętności społeczne, niezwykle przydatne w radzeniu sobie z problemami życia codziennego. Beneficjenci uczą się odpowiednich zachowań interpersonalnych, m.in. tego jak reagować na zaczepki innych, jak panować nad własną złością, jak rozwiązywać konflikty z rówieśnikami, jak czekać na swoją kolej, jak umiejętnie przyjmować porażki w grach rówieśniczych itp.

• Terapia taktylna – zajęcia indywidualne. Terapia jest jedną z podstawowych terapii w całościowym systemie terapeutycznym jaki stosujemy w pracy z dziećmi z różnymi wyzwaniami rozwojowymi. Głównym jej założeniem jest wzmocnienie lub wytworzenie świadomości ciała oraz stymulacja receptorów skóry.

• Terapia integracji sensorycznej/diagnoza SI – zajęcia indywidualne, prowadzone w specjalnie przystosowanych gabinetach. Specjalista pracuje z dziećmi z niepełnosprawnościami, podczas których stymuluje zmysły oraz usprawnia takie funkcje jak: motoryka mała i duża, koordynacja wzrokowo-ruchowa, napięcie mięśniowe, reakcje na bodźce sensoryczne itp. Ta metoda dla dzieci jest nie do przecenienia.

• Terapia EEG Biofeedback – zajęcia indywidualne, prowadzone w specjalnie przystosowanych gabinetach. Metoda opiera się o wykorzystywanie efektu biologicznego sprzężenia zwrotnego do modyfikowania procesu fizjologicznego i nadawania mu pożądanego kierunku (poprzez podawanie bezpośrednich informacji zwrotnych dotyczących parametru tego procesu), dzięki temu uczymy się zależności pomiędzy ciałem i umysłem – a jakością pracy mózgu.

• Zabiegi fizjoterapeutyczno-usprawniające – zajęcia indywidualne. Zabiegi mają na celu zniwelowanie zbędnych napięć i bólu związanego z niepełnosprawnością. Zmniejszenie napięcia w obrębie kręgosłupa i innych stawów, co w przypadku osób niepełnosprawnych ma ogromny wpływ i często umożliwia wykonywanie samodzielne czynności dnia codziennego.

Do zajęć nikogo nie trzeba namawiać ani przypominać, wręcz przeciwnie – mimo wielu godzin zajęć w projekcie na jednego beneficjenta – często sami uczestnicy twierdzą że „mogliby chodzić nawet codziennie”. Mimo założenia dużej liczby uczestników, których obejmujemy wsparciem, wciąż przychodzą do nas nowe osoby z prośbą o dołączenie. Wieść o rzetelnym prowadzeniu zajęć rozeszła się w społeczności osób z niepełnosprawnościami i nie ma dnia, żeby nie wpłynął do biura formularz aplikacyjny. Niestety warunki ilościowe są ustalane dużo wcześniej. Gdybyśmy zorganizowali zajęcia na 400 osób, to nie mielibyśmy problemu z rekrutacją. Obecnie na listach rezerwowych znajduje się ponad 200 (!) osób.

Uczestnicy i ich rodzice tak się zżyli przez ten czas, że spotykają się również poza zajęciami, stanowiąc jednocześnie samodzielne grupy wsparcia. Wzajemnie się wspierają, wychodzą do kina, na spacery do parku czy kibicować białostockiej drużynie koszykówki na wózkach. Bardzo nas to cieszy, gdyż to było celem naszego projektu – poprawa jakości życia i lepsze funkcjonowanie w społeczeństwie.

Wszystkie zajęcia w ramach projektu kończą się 31.03.2019r., zarówno my jak i uczestnicy i ich opiekunowie, mamy wielką nadzieję na kontynuację podobnego programu, bo jak pokazuje praktyka, podobnych zajęć nie ma w regionie, a potrzeby są ogromne.

Autor – Mariusz Rodzik